گنجینه ی 1400 سال غریبی
کتاب: گنجینه ی آسمانی (گفتارهای روایت فتح)
نویسنده: سید مرتضی آوینی
ناشر: کانون فرهنگی هنری ایثارگران، با همکاری موسسه ی روایت فتح
چاپ اول: بهار 1375
کتاب گنجینه ی آسمانی گفتارهای مستند روایت فتح (مهمترین و تاثیرگذار ترین مستند جنگ 8 ساله) است. آنچه این مجموعه گرد آورده است، گفتار متن فیلم های مستند روایت فتح است که از سال 1365 با تلاش گروه تلویزیونی جهاد سازندگی آغاز شد و تا پایان جنگ (سال 1367) ادامه داشت. در این مدت 5 مجموعه شامل نزدیک به 70 برنامه تولید و پخش شد، که شهید سید مرتضی آوینی علاوه بر حضور در جبهه، نظارت بر تولید، تدوین و نگارش گفتار متن این فیلم ها را نیز به عهده داشت.
با خاتمه ی جنگ، وقفه ای سه ساله در تولید فیلم های روایت فتح ایجاد شد، اما در اواخر سال 1370 به فرمان مقام معظم رهبری و با حمایت نیروی مقاومت بسیج، موسسه روایت فتح تشکیل شد. این مجموعه با هدف حفظ میراث جنگ 8 ساله دست به تهیه ی مجموعه ی شهری در آسمان درباره ی شهرهای خرمشهر، آبادان، سوسنگرد، هویزه و فکه زد. اما فقط تولید 6 برنامه با نظارت و کارگردانی شهید آوینی به پایان رسید و راوی فتح در حال تهیه ی برنامه در قتلگاه فکه، در صبح بیستم فروردین 1372 به شهادت رسید.
این مجموعه تمامی گفتارهای متن برنامه ی روایت فتح ( از برنامه ی اول تا هنگام شهادت راوی فتح) بعلاوه ی متن دو فیلم مستند دیگر تحت عنوان"با من سخن بگو دوکوهه" را در بر می گیرد.
البته گردآوردنگن نیز به این نکته اذعان دارند که به دلیل"پیوند تفکیک ناپذیر گفتار و متن گستگی هایی در متن گفتارها مشاهده می شود" اما نمی توان نادیده گرفت که همین گفتارهای به ظاهر گسته، چنان قوتی دارد که حتی بدون تصویر هم خواننده را جلب می کنند. وقتی آوینی می نویسد:"غروب نزدیک می شود و تو گویی تقدیر زمین از همین حاشیه ی اروندرو است که تعیین می گردد؛ و مگر به راستی جز این است؟"هر کس یک بار غروب در میان نخل های اروند دیده باشد، می فهمد یعنی چه؛ حتی اگر این تصویر از تلویزیون باشد!
خواندن این مجموعه (علاوه بر دیدن مجموعه ی تصویری روایت فتح) این امکان را می دهد تا با فرهنگی در معرض فراموشی ولی زنده برای نسل های آینده آشنا شوید. فرهنگی که 1400 سال تجربه ی غربت شیعه را خود دارد اما باز هم غریب است.