حماسه سرای جنگ کجاست؟
چند وقت پیش بود که مصاحبه ماهنامه خیمه را با حاج صادق آهنگران می خواندم. در آنجا به نامی اشاره کرده بود که اگرچه برای من تازگی نداشت و آن را بارها شنیده بودم ولی داغ قدیمی ای را در من تازه کرد. او در مصاحبه اش از حماسه خوانی های دوران جنگ گفته بود سرود و من به این فکر افتام که شاعر حماسه های جنگ الان کجای می تواند باشد؟ این چهره کسی نیست جز حاج حبیب الله معلمی!
او که در پانزدهم بهمن 1305 در رامهرمز به دنیا آمد، دوران طفولیت خود را در مکتب خانه پدرش که معلم قرآن بود گذرانید؛ مکتب خانه ای که توسط نیروهای رژیم پهلوی تعطیل شد. شاعری مخلص که از نوجوانی در تعزیه‌های رامهرمز و بهبهان نقش بازی می کرد و از همان سال های نوجوانی به شعر و شاعری روی آورد و شد شاعر اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) که تاکنون نیز به این ابراز ارادت افتخار می‌کند.
او که در سال 1340 از رامهرمز به اهواز مهاجرت کرد، با آغاز جنگ تحمیلی در کنار حضور در اهواز به عنوان یکی از مهمترین شهرهای جنگی ایران در فرصت‌های بسیاری همراه با فرزندانش در سنگرهای دفاع هم حضور داشت و همزمان به سرودن اشعار نیز می پرداخت که خاطره نخستین نوحه ای که به آقای صادق آهنگران داد از زبان حاج صادق شنیدنی است:
سال 1359 یعنی همان اوایل جنگ من با سیف الله معلمی فرزند حاج آقا معلمی در جهادسازندگی آشنا شدم. او گفت: پدرم شعر می‌گوید. اگر تمایل داری برای شما هم که در مراسم‌ها نوحه می‌خوانید شعر بگوید. من همان جا روی نوار کاست چند بیت ضبط کردم و نام چند شهید خوزستان را هم نوشتم و به سیف الله دادم.
روز بعد که او را دیدم برگه ای به من داد و گفت: این شعر را پدرم بنا به آهنگی که دیروز به من دادی، سروده و نام شهدایی را که به من دادید، هم در بیت‌ها آورده است. نگاهی به کاغذ انداختم. اشعار خوب و محکمی سروده شده بود. مطلع یا سر‌نوحه‌اش این بود:
ای شهیدان به خون غلتان خوزستان، درود لاله‌های سرخ پرپر گشته ایران، درود
همان موقع سیدحسین علم الهدی سر رسید و گفت: در نظر داریم برای عشایر خوزستان در هویزه مراسمی برگزار کنیم. بیا و دعای توسل را در آنجا بخوان. من آن شعر را با خودم بردم و آنجا آن را برای نخستین بار خواندم. آن شب آنقدر جمع حاضر منقلب شدند که تا نزدیک بیست دقیقه پس از مراسم همه گریه می‌کردند. الحق و الانصاف شعر زیبا و دلنشینی بود.
آن شب حسین علم الهدی در جمع ما نبود، ولی وقتی پس از مراسم به جمع ما پیوست، شهید محمدعلی حکیم ماجرای دعای توسل و نوحه را برایش تعریف کرد. صبح که بیدار شدم، حسین به من گفت: حاضری این نوحه را در حضور امام خمینی(ره) هم بخوانی؟ گفتم: ای بابا ! مگر مرا در جماران راه می‌دهند که بخواهم در آنجا نوحه بخوانم؟! حسین گفت: تو کاری نداشته باش و خودت را برای رفتن به تهران و دیدار با امام آماده کن. چند روز بعد با سید حسین و گروهی از عشایر خوزستان برای تجدید بیعت با امام خمینی(ره) به جماران رفتیم و آن نوحه را در آنجا اجرا کردم و بسیار جا افتاد. در همین روز، چندین بار از صداوسیما پخش شد و این نبود، جز اشعار خوب و برجسته حاج آقا معلمی.
حاج حبیب‌الله خود درباره سرودن اشعارش می‌گوید:
در شب های عملیات نوحه ها تهیه می شدند و رمز عملیات در آنها گنجانیده می شد که بسیار هم مورد توجه قرار می‌گرفت؛ مثلاً در عملیات والفجر مقدماتی نیاز به نوحه ای بود که رمز عملیات آن «یا الله» بود. من در همان قرار گاه نشستم و بلافاصله شعر را سرودم. چند دقیقه بعد با حاج صادق تمرین کردیم و او هم آن را در همانجا خواند و فیلمبرداری شد و با اعلام عملیات، بلافاصله آن نوحه هم پخش شد. تیتر آن این بود:
عزم سفر دارند این گردان حزب الله با رمز یا الله یا الله یا الله
حاج حبیب‌الله معلمی، همان شاعری است که یکی از نوحه‌هایش با عنوان:
با نوای کاروان / باربندید همرهان / این قافله عزم کرببلا دارد
در سال های جنگ به عنوان تیتراژ اخبار سراسری بود. او در لبیک به فرمایش حضرت امام خمینی(ره) که شاعران را به سرودن شعرهای حماسی دعوت می کردند، اشعاری سرود که با صدای زیبای حاج صادق آهنگران به آثاری ماندگار و هنرمندانه تبدیل شدند؛ آثاری مانند:
ای لشکرصاحب زمان / آماده باش / آماده باش
پس از پایان جنگ، تحمیلی بارها مورد تفقد رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای قرار گرفت که تقدیرنامه زیر، نمونه ای از آن ملاطفت هاست:
بسم الله الرحمن الرحیم
برادر عزیز آقای معلمی
هنگامی که شعر روشن شما که چون جویبار مصفایی با نغمه برادر خواننده عزیز، آقای آهنگران به کلام جان مشتاقان می ریزد و روحی تازه و سرشار از انگیزه و احساس انقلابی به شنونده می‌بخشد، شأن شعر و سرود انقلابی و اسلامی و مردمی و اوج شاعر مومن و صالح، آشکار و ملموس می گردد. سرود دلنواز شما و سرایش صمیمی و شیرین آن برادر، بی شک یکی از پایه های جهاد مقدس ما در برابر دشمن جهانی و جنگ تحمیلی است. این پایگاه شایسته را به شما تبریک می گویم و نیز طلوع فجر مقدس انقلاب را و صله ناقابلی تقدیم می دارم و شما را دعا می کنم.
برادر شما سید علی خامنه ای
به طور قطع نام حاج حبیب الله معلمی در کنار نام شهدا و ایثارگران، بر تارک تاریخ دفاع مقدس می درخشد و همواره ما را به یاد اشعار مخلصانه و زیبای مردی می اندازد.
پ.ن:
باخبر شدم که که اینک این ارادتمند اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) در بستر بیماری است. برای بهبودی و شفای عاجل این چهره ماندگار جنگ و شاعر سرودهای خاطره انگیز دعا می کنیم.
